-Hasan Ali Kasır’a Rahmetle-
Antoloji hazırlamak edebiyat dünyası ile bir ünsiyet kurmaktır. Geçmişten başlayıp yaşanılan zamana dek uzanan çizgide dikkate değer isimler bir araya getirilerek bir edebiyat tarihi haritası da oluşturulmuş olur antolojiler ile.
Temalar, kişiler üzerinden oluşturulan bu tür çalışmalar; işlenen konular ve ele alınan kişiler bağlamında edebiyat tarihi anlamında da önemli eserlerdir. Uzun ve meşakkatli bir süreç sonunda vücuda getirilen antolojilerde özgün konular, seçilen şair yelpazesinin genişliği gibi ayrıntılar ortaya çıkan çalışmanın dikkat çekmesi, kalıcı olması anlamında farkındalığı olan detaylardır.
Edebiyat öğretmenliği, TRT’de prodüktörlük görevlerinde bulunmuş olan H.Ali Kasır, aşk, hüzün ve ayrılık temalarını yoğun olarak işlediği şiirleriyle tanınan bir şairimizdi. Edebiyattan beslenme noktası olarak hem halk edebiyatına hem de divan edebiyatına yakın olan Kasır, şiirlerinde bu iki edebiyatımızın da izlerini son derece başarılı kullandığı örmekler vermiştir.
İlk şiir kitabı Delal’dan, son kitabı Yorgun İkindiler’e uzanan çizgide dergilerde yayınladığı şiirleriyle yaşadığı dönemde adından söz ettirmiş bir şairimiz olmayı başaran Kasır, genç sayılacak bir yaşta aramızdan ayrılmasına rağmen bıraktığı eserlerle adının yaşamasını sağlamış kıymetli bir şair ve yazardı.
Antolojilerle Dolu Bir Hayat
Hasan Ali Kasır; şiir, yazı çalışmalarının yanında akademik çalışmalar da yürüten çok yönlü bir edebiyat adamıydı. Fakat o, asıl çabasını “Güldeste” serisi için harcamıştı. İnternetin adının bile anılmadığı 90’lı yıllarda mektup aracılığı ile kurduğu irtibatlarla bugün de ilgiyle okunan antolojiler oluşturmuştu. Edebiyat dünyasında tanınan şairlerin yanında, kitabı olmayan, genç, sadece dergilerde yazan şairlere mektupla ulaşarak ya da çeşitli edebiyat dergilerinin içine konan notlarla şiirler toplayarak edebiyatımızın en kapsamlı antolojilerini hazırlayan Hasan Ali Kasır, ne yazık ki on beş serilik antolojilerin birçoğunu göremeden 2000 yılında aramızdan ayrıldı.
Genelde bir konu etrafında oluşturulan antolojilerde işlenen temalar “aşk, anne, İstanbul” üzerine yoğunlaşırken, Hasan Ali Kasır’ın antolojilerinde; “hüzün, öğretmen, tabiat, bahar, Mevla, ölüm, isyan” gibi konular yer alarak farklı bir güldeste serisi okuyucular ile buluşturulmuştu.
Şiir Bir Haberci midir?
Bir alınyazısıdır ölüm ama bazen onun gelişinin habercilerini de aramıyor değiliz. Ölüm Hasan Ali Kasır’ı 2000 yılında henüz kırk yedi yaşındayken yakaladı. “Bir Eylül Akşamı” şiirinde dediği gibi hüzün dolu bir vakitte. Ölüm üzerine yazılan yazılar artık kalıplaşmış yazılardır. Ölen kişinin hakkında iyi şeylerden söz edilmeye çalışılır. Hasan Ali Kasır da aramızdan ayrıldığında, kalanlar hep güzel şeyler söylediler. Çünkü o Erzurum’un samimiyetini şiirine, kalbine nakşetmiş bir şairdi. Kalbini tanıştığı herkese samimiyetle açan bir gönül insanıydı.
Antoloji Hazırlamak
Günümüzde antolojilere çok sık rastlamıyoruz. Yapılan çalışmalar da eski samimiyetten uzak görünüyor. Tek tip, belli kesimlere seslenen, hazırlayan kişinin ruh halinin ötesine gidemeyen, şiirden çok ideolojik kaygılarla hazırlanan bu çalışmalar ne yazık ki sessiz sedasız bir köşede duruyor.
Bir de antoloji hazırlamayı ticarî boyuta çekenler var ki onların çalışmaları büyük bir vahamet içeriyor. Bu tür antolojilerde yer almanın tek şartı kitabı hazırlayan kişinin hesabına gönderilecek olan hatırı sayılır bir meblağdan ibaret. Ücreti yatıran herkes bu antolojilerde yer alabiliyor. Yazılanın şiir olup olmaması ya da şiir gönderenin şair olup olmaması çok da önemli değil.
Antoloji hazırlamak, şiirleri bir araya getirmenin ötesinde, her birini birbiriyle diyalog kuracak şekilde bir esere yerleştirmeyi gerektirir. Her bir şiir, kendi içsel dilini ve ritmini taşır, ancak antolojide yer aldığı an, bir bütünün parçası olur. Şiir, tek başına da güçlüdür, ancak bir araya geldiğinde daha geniş bir anlatının parçası olabilir. İşte bu noktada, şiir antolojisi hazırlamak, şairlerin tekil seslerinin çoklu bir orkestraya dönüşmesini sağlamaktır.
Bir antoloji yalnızca şiirlerin sıralandığı bir liste değil, aynı zamanda şiirlerin birbirine bir anlamda “bağlandığı” bir yapıdır. Şairlerin dilindeki çağrışımlar, temalarındaki örtüşmeler veya zıtlıklar, antolojinin derinliğini ve dokusunu oluşturur. Bazı şiirler birbirini tamamlar, bazıları ise birbirine karşıt bir duygu oluşturur. Bu çeşitlilik, okuyucunun zihninde bir fikir ya da duygu yelpazesi açar. Belirli bir temanın etrafında şekillenen bir antolojide, her bir şiir o tema üzerinde yoğunlaşan okuyucular için yeni pencereler açar.
Antoloji hazırlamak bir sanattır. Seçkin eserleri bir araya getirmek, onları okuyucularla buluşturmak da edebî bir duruş meselesidir. Bu yüzdendir ki antolojiyi hazırlayan kişinin şiir bilgisi ve zevki hazırladığı çalışmada kendine bir karşılık bulur. Hasan Ali Kasır’ı bir kez daha rahmetle anıyorum. Emeğin ve hakkaniyetin gözetildiği çalışmalara kavuşmayı diliyorum.
*
MUSTAFA UÇURUM
